مهدی اخوان ثالث یکی از شعرای پر آوازه ایرانی است که در تاریخ دهم اسفندماه ۱۳۰۷ در شهر مشهد متولد شد. تخلص او در اشعارش م.امید بود. موضوع اشعار این شاعر بیشتر اجتماعی هستند و گاهی حوادث زندگی مردم را با شعر به دست کشیده است.
مهدی اخوان ثالث در سبک شعرهای کلاسیک فارسی بسیار توانا بوده است و در ادامه به سبک شعر های نو گروید. مهدی اخوان ثالث در تاریخ چهارم شهریورماه ۱۳۶۹ در شهر تهران از دنیا رفت و در شهر توس در کنار آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شد.
اشعار مهدی اخوان ثالث
اشعار مهدی اخوان ثالث
به دیدارم بیا هر شب
در این تنهایی تنها و تاریکِ خدا مانند
دلم تنگ است
بیا ای روشن، ای روشنتر از لبخند
شبم را روز کن در زیر سرپوش سیاهیها
دلم تنگ است
شعرهای مهدی اخوان ثالث
موجها خوابیده اند ، آرام و رام
طبل طوفان از نوا افتاده است
چشمه های شعله ور خشکیده اند
آبها از آسیاب افتاده است
در مزار آباد شهر بی تپش
وای جغدی هم نمی آید به گوش
دردمندان بی خروش و بی فغان
خشمناکان بی فغان و بی خروش
شعر مهدی اخوان ثالث
من اینجا بس دلم تنگ است
و هر سازی که می بینم بد آهنگ است
بیا ره توشه برداریم
قدم در راه بی برگشت بگذاریم
ببینیم آسمان هر کجا آیا همین رنگ است ؟
آثار مهدی اخوان ثالث
ما چون دو دریچه روبروی هم
آگاه زهر بگو مگوی هم
هر روز سلام و پرسش و خنده
هر روز قرار روز آینده
عمر آینه بهشت، اما…آه
بیش از شب و روز تیر و دی کوتاه
اکنون دل من شکسته و خسته ست
زیرا یکی از دریچه ها بسته ست
نه مهر فسون، نه ماه جادو کرد
نفرین به سفر، که هر چه کرد او کرد
عکس مهدی اخوان ثالث
بهار آمد ، پریشان باغ من افسرده بود اما
به جو باز آمد آب رفته ، ماهی مرده بود اما
اشعار عاشقانه مهدی اخوان ثالث
در آن لحظه که من از پنجره بیرون نگا کردم
کلاغی روی بام خانه ی همسایه ی ما بود
و بر چیزی ، نمیدانم چه ، شاید تکه استخوانی
دمادم تق و تق منقار می زد باز
و نزدیکش کلاغی روی آنتن قار می زد باز
نمی دانم چرا ، شاید برای آنکه این دنیا بخیل است
و تنها می خورد هر کس که دارد
اشعار زیبای مهدی اخوان ثالث
تو چه دانی که پسِ هر نگهِ ساده ی من . . .
چه جنونی
چه نیازی،
چه غمی ست؟
سروده های مهدی اخوان ثالث
زمین دلمرده ، سقفِ آسمان کوتاه ،
غبار آلوده مهر و ماه ،
زمستان است
دیوان شعر مهدی اخوان ثالث
زمستون،تن عریون باغچه چون بیابون
درختا با پاهای برهنه زیر بارون
نمیدونی تو که عاشق نبودی
چه سخته مرگ گل برای گلدون
گل و گلدون چه شبها نشستن بی بهانه
واسه هم قصه گفتن عاشقانه
چه تلخه چه تلخه
باید تنها بمونه قلب گلدون
مثل من که بی تو
نشستم زیر بارون زمستون
زمستون
برای تو قشنگه پشت شیشه
بهاره زمستونها برای تو همیشه
تو مثل من زمستونی نداری
که باشه لحظه چشم انتظاری
گلدون خالی ندیدی
نشسته زیر بارون
گلای کاغذی داری تو گلدون
تو عاشق نبودی
ببینی تلخه روزهای جدایی
چه سخته چه سخته
بشینم بی تو با چشمای گریون
گزیده اشعار مهدی اخوان ثالث
آسمانش را گرفته تنگ در آغوش
ابر، با آن پوستین سرد نمناکش
باغ بی برگی
روز و شب تنهاست
با سکوت پاک غمناکش
ساز او باران، سرودش باد
جامه اش شولای عریانی ست
ور جز اینش جامه ای باید
بافته بس شعله ی زر تا پودش باد
گو بروید، یا نروید، هر چه در هر کجا که خواهد
یا نمیخواهد
باغبان و رهگذاری نیست
باغ نومیدان
چشم در راه بهاری نیست
گر ز چشمش پرتو گرمی نمی تابد
ور به رویش برگ لبخندی نمی روید
باغ بی برگی که می گوید که زیبا نیست؟
داستان از میوه های سر به گردونسای اینک خفته در تابوت پست خاک می گوید
باغ بیبرگی
خنده اش خونی ست اشک آمیز
جاودان بر اسب یال افشان زردش می چمد در آن
پادشاه فصلها، پاییز
شله زرد یکی از معروف ترین و محبوب ترین دسرهای سنتی ایران است که بیشتر در مراسم های مذهبی به صورت نذری تهیه و پخش می شود. در ماه رمضان نیز این دسر برای افطار تهیه می شود. از موادی که این دسر خوشمزه را تشکیل می دهند می توان به برنج ، زعفران ، خلال بادام و شکر اشاره کرد. با مواد لازم ذکر شده در این دستور می توانید برای ۴ نفر شله زرد تهیه نمایید. با دستور طرز تهیه شله زرد در ادامه با هم دوره همراه باشید.
مواد لازم شله زرد | |
برنج | ۲ لیوان |
شکر | ۵ لیوان |
کره | ۱۰۰ گرم |
گلاب | ۱ لیوان |
زعفران | ۱ قاشق چایخوری |
خلال بادام | نصف لیوان |
نمک | ۱ قاشق چایخوری |
دارچین | به میزان لازم |
ابتدا باید برنج را با ۱ لیوان گلاب و ۱ لیوان آب بگذاریم خیس بخورد. پس از اینکه برنج خوب خیس خورد یک قابلمه بزرگ روی حرارت قرار می دهیم و ۸ لیوان آب داخلش می ریزیم. پس از اینکه آب داخل قابلمه به جوش آمد مخلوط برنج و گلاب را به قابلمه اضافه می کنیم.
زمانی که آب موجود در قابلمه شروع به جوشیدن کند روی سطح آب کف می کند که می توانیم با کفگیر کف ها را بگیریم. پس از اینکه کف ها را گرفتیم حرارت زیر قابلمه را کم می کنیم تا برنج بپزد. پس از اینکه برنج نیم پز شد شکر را اضافه می کنیم.
پس از اینکه شکر را اضافه کردیم باید خوب مواد را هم بزنیم تا ته نگیرد. اگر شله زرد کمی سفت شد مقداری آب داغ به قابلمه اضافه می کنیم. خلال بادام را بهتر است یک ساعت قبل از آشپزی در آب بخیسانیم تا زمان اضافه کردن به شله زرد کمی نرم شود.
پس از اینکه شکر به خوبی در شله زرد حل شد نوبت اضافه کردن خلال بادام است. پس از آن زعفران دم کرده را به همراه نمک به قابلمه اضافه می کنیم و خوب مواد را مخلوط می کنیم. پس از اینکه پخت شله زرد کامل شد می توانیم کره را نیز اضافه کنیم.
توجه داشته باشید شله زرد هم مانند غذاهایی مثل شیربرنج و حلیم نیاز به هم زدن زیاد دارد چون خیلی زود ته می گیرد. پس از اینکه شله زرد آماده شد در ظرف مورد نظر می کشیم و با دارچین و خلال بادام تزیین و سرو می کنیم.
خاقانی با نام کاکل افضل الدین بدیل بن علی خاقانی شروانی متولد سال ۵۲۰ هجری قمری در شروان و درگذشته در سال ۵۹۵ هجری قمری در شهر تبریز است. او از بزرگترین قصیده سرایان در تاریخ شعر و ادب فارسی است.
یکی از القاب معروف این قصیده سرای بزرگ حسان العجم است. خاقانی شروانی یکی از بزرگترین سخنگویان و استادان زبان پارسی است که با توجه به توانایی او از استفاده از کلمات و استخدام معانی می توان به این موضوع پی برد.
اشعار خاقانی
اشعار خاقانی
بختی دارم چو چشم خسرو همه خواب
چشمی دارم چو لعل شیرین همه آب
جسمی دارم چو جان مجنون همه درد
جانی دارم چو زلف لیلی همه تاب
اشعار زیبای خاقانی
گر من به وفای عشق آن حور نسب
در دام دگر بتان نیفتم چه عجب
حاشا که چو گنجشک بوم دانه طلب
کان ماه مرا همای داده است لقب
شعرهای خاقانی
از عشق بهار و بلبل و جام طرب
گل جان چمن بود که آمد بر لب
لب کن چو لب چمن کنون لعل سلب
جان چمن و جان چمانه بطلب
اشعار عاشقانه خاقانی
خاقانی اگر ز راحتت رنگی نیست
تشنیع مزن که با فلک جنگی نیست
ملکی که به جمشید و فریدون نرسید
گر هم به گدائی نرسد ننگی نیست
شعرهای خاقانی
گم شد دل خاقانی و جان بر دو یکی است
وز غدر فلک خلاص را هم به شک است
هر مائدهای که دستساز فلک است
یا بینمک است یا سراسر نمک است
شعر خاقانی
آب جگرم به آتش غم برخاست
سوز جگرم فزود تا صبر بکاست
هرچند جگر به صبر میماند راست
صبر از جگر سوخته چون شاید خواست
دیوان خاقانی
خاقانی اگر نقش دلت داغ یکی است
نانش ز جهان یا ز فلک بینمکی است
گر جمله کژی است در جهان راست کجاست
ور جمله بدی است از فلک نیک از کیست
آثار خاقانی
ای دوست اگر صاحب فقری و فنا
باید که شعورت نبود جز به خدا
چون علم تو هم داخل غیر است و سوی
باید که به علم هم نباشی دانا
قصیده های خاقانی
ای دوست غم تو سر به سر سوخت مرا
چون شمع به بزم درد افروخت مرا
من گریه و سوز دل نمیدانستم
استاد تغافل تو آموخت مرا
دوبیتی های خاقانی
بی زحمت تو با تو وصالی است مرا
فارغ ز تو با تو حسب حالی است مرا
در پیش خیال تو خیال است تنم
پیوند خیال با خیالی است مرا
عدسی یکی آش های خوشمزه ایرانی است که بیشتر برای صبحانه آماده و سرو می شود. بر خلاف دیگر آش های معروف ایرانی مثل آش رشته یا آش جو که از حبوبات متعدد بهره می برند ماده اصلی این آش فقط عدس است. البته عدسی را می توانید برای وعده های ناهار و شام هم سرو نمایید. با مواد لازم ذکر شده در این آموزش آشپزی می توانید برای ۴ نفر عدسی تهیه نمایید. با دستور پخت و طرز تهیه عدسی در ادامه با همدوره همراه باشید.
مواد لازم عدسی | |
عدس | ۲٫۵ لیوان |
سیب زمینی | ۱ عدد |
پیاز | ۱ عدد |
آرد | ۱ قاشق غذاخوری |
روغن زیتون | ۲ قاشق غذاخوری |
رب گوجه فرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
فلفل سیاه | به میزان لازم |
نمک | به میزان لازم |
زردچوبه | به میزان لازم |
برای تهیه عدسی بهتر است عدس ها را از شب قبل بخیسانیم و در چندین مرحله آبشان را تعویض کنیم تا نفخ شان گرفته شود ، ضمن اینکه خیساندن عدس ها باعث می شود که راحت تر پخته شوند. اگر زمان کافی نبود حداقل ۲ ساعت عدس ها را قبل از آشپزی می خیسانیم.
ابتدا پیاز را به صورت خلالی ریز خرد می کنیم و به همراه ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون در یک تابه بزرگ و جا دار تفت می دهیم. چند دقیقه پیاز را تفت می دهیم تا نرم شود و رنگش تغییر کند. حالا مقداری زردچوبه به پیاز داغ اضافه می کنیم و خوب مخلوط می کنیم.
بعد از اینکه زردچوبه و پیاز داغ به خوبی مخلوط شدند ۱ قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی به تابه اضافه می کنیم و تفت دادن را ادامه می دهیم تا رب کمی سرخ شود. حالا پس از آبکشی کردن عدس ها آنها را به تابه اضافه می کنیم.
پس از تفت دادن عدس ها کمی نمک و فلفل سیاه به مواد اضافه می کنیم. در این مرحله باید حدود ۶ تا ۸ پیمانه آب به تابه اضافه کنیم و شعله را زیاد کنیم تا آب به جوش بیاید. پس از اینکه آب موجود در تابه به جوش آمد نوبت اضافه کردن آرد برای لعاب دادن به عدسی است.
برای این منظور آرد را به همراه کمی روغن در یک کاسه کوچک تفت می دهیم تا رنگش تغییر کند سپس به تابه اضافه می کنیم. حالا حرارت را کم می کنیم تا حدودا ۱ ساعت بگذرد و عدس ها به خوبی بپزند. در مرحله بعد سیب زمینی را پوست می گیریم.
و به صورت نگینی ریز خرد می کنیم. ۳۰ دقیقه مانده به پایان پخت عدسی سیب زمینی خرد شده را اضافه می کنیم. در پایان ۱ قاشق باقیمانده روغن زیتون را روی عدسی می ریزیم و سرو می کنیم. برای تزیین آش عدسی می توانیم از سبزیجات معطر مثل جعفری استفاده کنیم.
خورش ماست یکی از غذاهای سنتی و خوشمزه شهر اصفهان است. این خورش را در دستور پخت اصلی با گوشت گردن گوسفند طبخ می کنند ، البته شما در صورت منع مصرف گوشت قرمز می توانید از گوشت مرغ هم برای تهیه خورش ماست استفاده نمایید. در اصفهان این خورش با گلاب و شکر تهیه می شود ولی در نسخه خورش ماست هندی از فلفل زیاد و نمک استفاده می شود. جالب است بدانید خورش ماست مانند دیگر خورش ها غذای اصلی نیست و بیشتر مانند انواع سوپ ها به عنوان پیش غذا سرو می شود. با مواد لازم ذکر شده در این آموزش آشپزی می توانید برای ۴ نفر خورش ماست تهیه نمایید. با دستور پخت و طرز تهیه خورش ماست در ادامه با همدوره همراه باشید.
مواد لازم خورش ماست | |
گوشت گردن گوسفند | ۳۰۰ گرم |
ماست پر چرب | ۳ پیمانه |
شکر | نصف لیوان |
پیاز | ۱ عدد |
زرده تخم مرغ | ۱ عدد |
زعفران | ۱ قاشق سوپخوری |
مغز گردو | ۱ قاشق سوپخوری |
مغز بادام | ۱ قاشق سوپخوری |
گلاب | ۱ قاشق سوپخوری |
زردچوبه | به میزان لازم |
نمک | به میزان لازم |
یک قابلمه مناسب انتخاب می کنیم و گوشت گردن گوسفند را به همراه پیاز و مقداری زردچوبه داخلش می ریزیم. چند لیوان آب اضافه می کنیم و اجازه می دهیم گوشت کاملا بپزد و نرم شود. پس از اینکه گوشت کاملا پخت آنرا از قابلمه خارج می کنیم.
با دقت استخوان های گوشت را خارج می کنیم و گوشت را می کوبیم. به کوبیدن گوشت باید آنقدر ادامه دهیم که گوشت کش بیاید. حالا زرده تخم مرغ را به همراه شکر و ماست در یک قابلمه جداگانه می ریزیم و مواد را به خوبی مخلوط می کنیم.
در این مرحله قابلمه حاوی ماست ، شکر و زرده تخم مرغ را روی حرارت قرار می دهیم و با حرارت بسیار ملایم اجازه می دهیم به جوش بیاید. پس از اینکه ماست به جوش آمد گوشت گردن کوبیده شده را به قابلمه اضافه می کنیم.
خوب مواد را مخلوط می کنیم و پس از آن مقداری نمک را به همراه مغز گردو ، گلاب ، زعفران دم کرده و مغز بادام به قابلمه خورش اضافه می کنیم. بگذارید چند دقیقه خورش جا بیفتد سپس آنرا از روی حرارت برمی داریم و کنار می گذاریم.
پس از اینکه خورش خنک شد آنرا به یخچال منتقل می کنیم و اجازه می دهیم چند ساعت در یخچال بماند تا خوب خنک شود سپس سرو می کنیم. برای تزیین روی خورش ماست می توانیم از مغز بادام و مغز پسته استفاده کنیم. نکته مهم در مورد خورش ماست این است که به صورت سرد سرو می شود.